• I.Murat……………….Ülke padişah ve oğullarının ortak malıdır
• F. Sultan Mehmet………….Kardeş katli kanunu
• I. Ahmet………Ekber ve erşet
• Mehmet……….Şehzadelerin sancağa çıkma usulünü kaldırdı
• Halifelik ünvanı………………Yavuz sultan selimden itibaren kullanıldı
• Saray……………….Padişahın özel hayatının geçtiği bölüm
• Birun………Sarayın dış bölümü
• Babüs saade……………. Orta kapı
• Divanı Hümayun…………….Önemli devlet işlerinin görüşüldüğü yer
• Sefer divanı………….Veziriazam sefere çıkarken toplanan divan
• Ulufe Divanı………….Yeniçeri maaşları için toplanan divan
• Galebe Divanı……….Yabancı elçilerin kabulü sırsında toplanır
• Ayak divanı………….Olağanüstü durumda toplanan divan
• At divanı………Sefer sırasında at üzerinde yapılan toplantı
• Divanın kurulması………………….Orhan Bey
• Divanın kaldırılması………………….II. mahmut
• 16. yy dan itibaren divana üyesi olanlar …………Şeyhülislam / Reissül küttab / kaptanı derya / Yeniçeriağası
• Seyfiye sınıfı (yönetim ve askerlik)…………………Vezirazam / Vezir / Beylerbeyi / Sancak Beyi
• İlmiye Sınıfı (adalet, eğitim ,yargı) …………………Şeyhülislam / Kazasker / Kadı / Müderrisler
• Kalemiye sınıfı (Bürokrasi)……………………………..Defterdar / Nişancı / Reisül küttap
• Şeyhülislam…………….divana katılır fakat oy kullanamazdı, idam cezasına çarptırılamaz, tutuklanamaz, hapsedilemezdi. 17.yy a kadar görevden bile alınması söz konusu değildi, tanzimattan sonra yönetimdeki görvi azalmaya başladı
• Sadaret küthüdası………..Dahiliye nazırı
• Eyaletlerin önetimi……………..Beylerbeyi
• Sancakların yönetimi……………Sancak beyi
• Kazaların yönetimi……………….Kadı
• Köylerin yönetimi…………………Tımar sahibi
• Dirlik araziler………………Has / Zeamet / Tımar
• Yurtluk arazi………….Geliri sınır boylarında görev yapan askerlere verilir
• Ocakık arazi…………..Geliri kale muhafızları ile tersane giderlerine ayrılan arazi
• Mukataa……………….Geliri doğrudan devlet hazinesine giden arazi
• Paşmaklık……………..Hanedan kadınlarına verilen arazi
• Mevat toprak……………..Ölü toprak , gelir getirmeyen, taşlık, kıraç arazi.
• Metruk arazi………………Terkedilmiş araziler
• Tımar ve zamet………………..II. Mahmut zamanında kaldırılarak memurlar maaşa bağlandı
• İltizam sistemi………………..Devlete ait gelirlerin ihale yoluyla şahıslara verilmesi
• Mültezim………………..Bu ihaleyi kazanan kişi
• Muhtesip…………………Çarşı Pazar denetlemesi yapar, satılan mal fiyatlarını kontrol eder
• Kapan…………Şehirlere gelen sebze ve meyvelerin toplandığı yerlere denir, buraya gelen malın vergilendirilmesinide ‘’kapan emini’’ sağlar
• Beytülmal emini……………….Herhangibir yerleşim yerinde kamuya ait çıkarları korumakla görevli kişi
• Bac ve gümrük eminleri………….Kasaba ve şehirlerde sanat ve ticaretle ilgili vergileri toplar
• Hazine-i Amire………………Vergilerin toplandığı ve harcamaların yapıldığı hazine
• Hazine-i Hassa……………..Dış hazinenin yetişmediği zamanda iç hazineden para aktarılır, yedekte bekletilen hazinedir
• Aşar……………….Müslümanlardan alınan toprak vergisi
• Haraç……………..Gayrimüslimlerden alınan toprak vergisi
• Cizye……………..Gayrimüslim erkeklerden askere gitmeme karşılığı alınan vergi
• Örfi vergiler:
o Çift bozanvergisi……….üstüste üç yıl toprağını işlemeyenlerden alınan vergi
o Ağnam…………………….Küçükbaş hayvan vergisi
o Avarız……………………..Olağanüstü durumlarda alınan vergi
o Bac…………………………Pazar yerinde toplanan vergi
o İspençe…………………..Gayrimslim tüccarlardan alınan vergi
o Niyabet………………….Yöneticelerin halktan topladığı çeşitli vergi
o Bennak…………………..Yarım çift toprağı eken evli çiftlerden alınan vergi
o Poşkes……………………Devlet memurlarının halktan topladığı vergi
o Mücerred……………….Bekar çiftçilerden alınan vergi
• Kapıkulu ocakları………………I. Murat zamanında oluşturuldu
• Tımarlı sipahiler (Tamamı türklerden oluşurdu)
o Akıncılar………………….ordunun keşif hizmetlerini görür
o Azaplar……………………kelime anlamı bekar demek, gönüllü kuvvetler
o Deliler…………………….Düşmana korkusuzca saldırdıkları için bu adı almışlar
o Gönüllüler……………….sınırdaki kasaba ve şehirleri korur
o Beşliler……………………kaleleri korurlar
o Yaya ve müsellem ……………….ordunun önünde gidip yolları açar
• İlk osmanlı tersanesi…………………geliboluda I. Beyazıt dönemi
• İlk osmanlı parası……………………Osman bey
• Altın para………….. Fatih Sultan Mehmet
• İlk kağıt para (kaime)…………………Abdülmecid
• Mevkuf………………..Vakfedilen toprak
• Mütevelli……………….Vakıf yöneticisi
• İlk bütçe açığı……………………kanuni dönemi
• İlk Osmanlı bankası………………1847 Bank-ı Dersaadet (tanzimat dönemi)
• Duyunu Umumiyenin kurulması…………1881
• Lonca teşkilatını oluşturanlar:
o Şeyh…………..Çıraklık ve ustalık törenlerini yönetir, cezaların uygulanmasını sağlar
o Kethüda………….Loncayı dışarda temsil eder
o Nakib……………..Şeyhi temsil eder, esnafla şeyh arasında aracılık yapar
o Yğitbaşı………………Disiplin işleri ve esnefa hammaddedağıtımını yapar
o Ehl-i Hibre……………İki kişilerdir, mesleğin sırlarını bilen, malların kalitesini bildiren, fiyat belirleyen uzaman
• Osmanlılarda ilk madenin işlenmesi………….Osman Bey
• İlk osmanlı medresesi…………..İznikte, Orhan Bey tarafından kurulmuş
• Enderun……….II. murat döneminde açıldı
• Müzekkilik………………..kitap süsleme sanatı
• Mücellidilik…………………Ciltçilik
• Hat…………………….Güzel yazı sanatı
• Osmanlıda ilk resim sergisi açan kişi…………Şeker Ahmet
• Darülbedayi…………………..Osmanlının şehir tiyatrosu
• Darülelhan………………..1914’te açılan Osmanlı konservatuarı
• Gravür…………………Taş, metal ve ağaç üzerine kat kat yapılan resimlerin kazanmasıyla yapılan süsleme sanatı
• Veziriazamlar ……………….ilk defa Fatih zamanında divana başkanlık etmişler
• Vakanüvis………………..Osmanlı devletinde devletin resmi tarihçisi
• Memleket sandıkları……………….1963te çiftçiye vergi vermek için açıldı
• Ziraat Bankası………..1888
• Avrupa mimarı tarzında yapılan ilk eser……………Nur-u Osmaniye cami
• Arasta……………osmanlılarda aynı işi yapan sanatkarların bulunduğu çarşı
• Narh………………..Malın satış fiyatı
umarım işine yarar inş. faydalı bilgiler bi okuyun derim
