Dil ve Anlatım 7 , Ünite 2 Özeti - Hikaye
Gönderilme zamanı: 14 Tem 2013, 12:58
Destan İle Halk Hikayesi Arasındaki Farklar
Destanlarda çok fazla doğa tasviri yer almazken halk hikayelerinde (özellikle aşk hikayelerinde) çevre ve duygu tasvirleri artıyor
Destanlar baştan sona nazımken, halk hikayelerinde sadecekonuşmalar nazımla yapılıyor böyle olduğu için de destanlarda tek harften kafiye yapılabilir ya da 2-3 dizenin kafiyeli olması yeterken, halk hikayelerinde nazım azaldığı için daha çok mükemmellik bekleniyor
Destanlarda düşman toplum dışından biri iken halk hikayelerinde bu artık değişmeye başlıyor yerleşik hayatla beraber sosyal sınıf farklılıkları, statü farkları iyice belirginleşiyor ve artık bunların çatışması hikayelere giriyor iç çatişma, iç düşman görülmeye başlanıyor
Olağanüstü unsurlarda azalma oluyor destanlarda kahramanlar tek başına 500 kişiyi telef edebilir, istediği peygamberle istediği zaman konuşabilirken, halk hikayelerinde bu en fazla hızır peygamberin yardıma gelmesi şeklinde oluyor
Destanlarda, masal kahramanı olarak bilinen perilerin yaşayışına benzer bir hayat süren destan kahramanları vardır( Oğuz Destanı’nda Oğuz’un evlendiği kızlar gibi arkadaşlar
)
Uzunlukları farklı olan hikayeler 2'ye ayrılır ;
1.Aşk Hikayeleri : Birbirlerini sevipte bir türlü kavuşamayan sevgililerin başlarından geçenler anlatılır.
örnek ; Aşık Galip , Kerem ile Aslı
2.Kahramanlık Hikayeleri : Köroğlu hikayesi başta gelir. Eşref Bey , Latif Şah benzeri hikayelerde yine aşk vardır.Sevgili için girilen savaşlara , çarpışmalarda gösterilir.
Buda başka bir çeşit anlatımı arkadaşlar bilmenizde fayda olacağını düşündüm
1)Efsaneden, masaldan ya da gerçek yaşamdan alınmış,bir tek olay çevresinde geçen yapısı basit, kısa hikâyelerdirTürküleriyle birlikte en çok iki saatlik anlatma süresi vardır .
2)Daha çok kalabalık kişileri,birbiri ardından gelen beklenmedik durumları ve bunun sonucu olarak da az çok çapraşıklaşan olayları birbirine ekleyerek anlatıya uzun bir süre sağlayan hikâyelerBu hikâyeler 1-7 gece devam edebilir.
Halk hikayesinin özellikleri ::
* Aşıklar tarafından anlatılan manzum ve mensur bölümlerden oluşan sonraki dönemlerde yazıya geçirilen anonim ürünlerdir
* Aşk ve kahramanlık konuları işlenir
* Hikayelerde olağanüstü özellikler dikkati çeker
* Hikayelerin yapısı masal ve destanlarda olduğu gibi olay örgüsü,kişiler,zaman ve mekan unsurlarından oluşur
* Belirsiz bir zaman ifadesi ve mekan anlatımı söz konusudur
HALK HİKAYESİ
-Tarihi bir vakanın olması şart değildir
-Nazım-Nesir karışıktır Zamanla nesir nazıma üstünlük kazanmıştır
- Şahısları ve olayların anlatılmasında realist, çizgilere daha çok yer verilmiştir
-Kahramanlıktan çok aşk maceraları konunun ağırlığını teşkil etmektedir
Çehov Biçimi:
Hikâyede asıl olan "olay" değildir. Hikâye, sona erdiği zaman her şey bitmiş değildir. Hikâye, asıl bundan sonra başlıyor demektir. Zira, kişiler tamamıyla tanıtılmadığı, olaylarda kesinlik hâkim olmadığı için okuyucunun hayal kurması devamlı hareket hâlindedir ve kendine göre yorumlar yapmaya uygundur.
Çehov tarzı hikâyeler ise romandan bağımsız bir kuruluşa sahiptirler. hikâyenin başlangıcı ve sonu bir düğüm hâlinde, olay örgüsü dahilinde verilmez. okuyucunun ufkunu geliştirmesine yöneliktir. kişiler hakkında fazla bilgi verilmeden, anlatılmak istenen mesaj okuyucuya aktarılır. maupassant tarzı hikâyeler daha çok klasik tazdadır.çehov tarzı hikâye anlatıma dayalı olduğu için modern tarz hikâyenin ortaya çıkışını hazırlamıştır. zaman, mekan, kişilerin tanıtılması gibi konularda romanda bağımsız olarak yazılan çehov tarzı hikâyede gerçek yaşam daha soyuttur. türk edebiyatında hikâye bugün anladığımız manâda hikâye bizde 1870lerden beri görülmeye başlamıştır. fransızcadan tercüme edilen romanlarda hikâye zannedildiği bu dönemde, roman ve hikâye terimleri yeni yeni anlaşılmaya başlanıyordu. daha sonraları; hacimce çok olanlara roman, az olanlara da hikâye denilmeye başlanmış…
Maupassant Biçimi :
Klasik tarz hikayedir. Anlatımı bakımından romana benzeyen, ancak romandan daha kısa yazı türüdür.
Hikâyede olaylar genellikle yüzeyseldir. Kişiler çoğu zaman hayatlarının belli bir ânı içinde anlatılır. Genellikle kişilerin tek yönü üzerinde ( çalışkanlık, titizlik, korkaklık vs. ) durulur. Bu da romanda aynı dönemlerde oluşmaya başlamış ve özellikle Realizm döneminde önemli bir tür haline gelmiştir
Hikâyede asıl olan "olay" dır. Okuyucunun hikâyeyi şöyle ya da böyle yorumlamasına imkân verilmez. Çünkü, hikâyedeki olay, mantıklı bir seyir hâlinde takip eder. Kişilerin portreleri, özenle ve ayrıntılı olarak çizilir.
Destanlarda çok fazla doğa tasviri yer almazken halk hikayelerinde (özellikle aşk hikayelerinde) çevre ve duygu tasvirleri artıyor
Destanlar baştan sona nazımken, halk hikayelerinde sadecekonuşmalar nazımla yapılıyor böyle olduğu için de destanlarda tek harften kafiye yapılabilir ya da 2-3 dizenin kafiyeli olması yeterken, halk hikayelerinde nazım azaldığı için daha çok mükemmellik bekleniyor
Destanlarda düşman toplum dışından biri iken halk hikayelerinde bu artık değişmeye başlıyor yerleşik hayatla beraber sosyal sınıf farklılıkları, statü farkları iyice belirginleşiyor ve artık bunların çatışması hikayelere giriyor iç çatişma, iç düşman görülmeye başlanıyor
Olağanüstü unsurlarda azalma oluyor destanlarda kahramanlar tek başına 500 kişiyi telef edebilir, istediği peygamberle istediği zaman konuşabilirken, halk hikayelerinde bu en fazla hızır peygamberin yardıma gelmesi şeklinde oluyor
Destanlarda, masal kahramanı olarak bilinen perilerin yaşayışına benzer bir hayat süren destan kahramanları vardır( Oğuz Destanı’nda Oğuz’un evlendiği kızlar gibi arkadaşlar
)Uzunlukları farklı olan hikayeler 2'ye ayrılır ;
1.Aşk Hikayeleri : Birbirlerini sevipte bir türlü kavuşamayan sevgililerin başlarından geçenler anlatılır.
örnek ; Aşık Galip , Kerem ile Aslı
2.Kahramanlık Hikayeleri : Köroğlu hikayesi başta gelir. Eşref Bey , Latif Şah benzeri hikayelerde yine aşk vardır.Sevgili için girilen savaşlara , çarpışmalarda gösterilir.
Buda başka bir çeşit anlatımı arkadaşlar bilmenizde fayda olacağını düşündüm
1)Efsaneden, masaldan ya da gerçek yaşamdan alınmış,bir tek olay çevresinde geçen yapısı basit, kısa hikâyelerdirTürküleriyle birlikte en çok iki saatlik anlatma süresi vardır .
2)Daha çok kalabalık kişileri,birbiri ardından gelen beklenmedik durumları ve bunun sonucu olarak da az çok çapraşıklaşan olayları birbirine ekleyerek anlatıya uzun bir süre sağlayan hikâyelerBu hikâyeler 1-7 gece devam edebilir.
Halk hikayesinin özellikleri ::
* Aşıklar tarafından anlatılan manzum ve mensur bölümlerden oluşan sonraki dönemlerde yazıya geçirilen anonim ürünlerdir
* Aşk ve kahramanlık konuları işlenir
* Hikayelerde olağanüstü özellikler dikkati çeker
* Hikayelerin yapısı masal ve destanlarda olduğu gibi olay örgüsü,kişiler,zaman ve mekan unsurlarından oluşur
* Belirsiz bir zaman ifadesi ve mekan anlatımı söz konusudur
HALK HİKAYESİ
-Tarihi bir vakanın olması şart değildir
-Nazım-Nesir karışıktır Zamanla nesir nazıma üstünlük kazanmıştır
- Şahısları ve olayların anlatılmasında realist, çizgilere daha çok yer verilmiştir
-Kahramanlıktan çok aşk maceraları konunun ağırlığını teşkil etmektedir
Çehov Biçimi:
Hikâyede asıl olan "olay" değildir. Hikâye, sona erdiği zaman her şey bitmiş değildir. Hikâye, asıl bundan sonra başlıyor demektir. Zira, kişiler tamamıyla tanıtılmadığı, olaylarda kesinlik hâkim olmadığı için okuyucunun hayal kurması devamlı hareket hâlindedir ve kendine göre yorumlar yapmaya uygundur.
Çehov tarzı hikâyeler ise romandan bağımsız bir kuruluşa sahiptirler. hikâyenin başlangıcı ve sonu bir düğüm hâlinde, olay örgüsü dahilinde verilmez. okuyucunun ufkunu geliştirmesine yöneliktir. kişiler hakkında fazla bilgi verilmeden, anlatılmak istenen mesaj okuyucuya aktarılır. maupassant tarzı hikâyeler daha çok klasik tazdadır.çehov tarzı hikâye anlatıma dayalı olduğu için modern tarz hikâyenin ortaya çıkışını hazırlamıştır. zaman, mekan, kişilerin tanıtılması gibi konularda romanda bağımsız olarak yazılan çehov tarzı hikâyede gerçek yaşam daha soyuttur. türk edebiyatında hikâye bugün anladığımız manâda hikâye bizde 1870lerden beri görülmeye başlamıştır. fransızcadan tercüme edilen romanlarda hikâye zannedildiği bu dönemde, roman ve hikâye terimleri yeni yeni anlaşılmaya başlanıyordu. daha sonraları; hacimce çok olanlara roman, az olanlara da hikâye denilmeye başlanmış…
Maupassant Biçimi :
Klasik tarz hikayedir. Anlatımı bakımından romana benzeyen, ancak romandan daha kısa yazı türüdür.
Hikâyede olaylar genellikle yüzeyseldir. Kişiler çoğu zaman hayatlarının belli bir ânı içinde anlatılır. Genellikle kişilerin tek yönü üzerinde ( çalışkanlık, titizlik, korkaklık vs. ) durulur. Bu da romanda aynı dönemlerde oluşmaya başlamış ve özellikle Realizm döneminde önemli bir tür haline gelmiştir
Hikâyede asıl olan "olay" dır. Okuyucunun hikâyeyi şöyle ya da böyle yorumlamasına imkân verilmez. Çünkü, hikâyedeki olay, mantıklı bir seyir hâlinde takip eder. Kişilerin portreleri, özenle ve ayrıntılı olarak çizilir.