T.C İnkılap tarihi 2 ders notları

[emrah42]

CUMHURİYETİN İLANLARININ NEDENLERİ

• Devlet başkanlığı sorununu çözmek.
• Rejim tartışmalarını sona erdirmek.
• Milli egemenliğin tam olarak gerçekleştirilmesini sağlamak.
• Hükümet kurmada yaşanan bunalımları önlemek.

Cumhuriyetin İlan edilmesi

• Yeni Türk devletinin yönetim şekli belirlendi.
• Meclis hükümeti sisteminden kabine sistemine geçildi.
• TBMM hükümetleri dönemi sona erdi.
• Meclis başkanlığı ile hükümet başkanlığı birbirinden ayrıldı.,

Cumhuriyetin ilanı ile çözümlenen konular.

• Devlet başkanlığı
• Devletin adı
• Hükümet bunalımı

Atatürk ilkeleri

• Türk toplumunun ihtiyaçlarından doğmuştur.
• Temelinde milli kültürümüz vardır.
• Akla ve bilme dayanır.

Atatürkçülük

• Egemenliğin halka ait olması
• Kişi hak ve hürriyetlerine önem verilmesi
• Sorunların barışçı yollardan çözülmesi

Atatürk :

• 1881 – 1938 yılları arası yaşamıştır.
• Atatürk 1918 yılında böbrek rahatsızlığı dolayı Karslbad’ de tedavi görmüştür.
• Türkiye’nin ilk Cumhurbaşkanı ve 15 yıl Cumhurbaşkanı görevini yaptı.
• Ankara – Dolmabahçe Sarayı Atatürk Hayata gözlerini kapadı.
• Atatürk’ün naşı geçici olarak Etnografya müzesindeydi
• Atatürk mal varlığının bir kısmını vasiyeti üzerine Türk Tarih Kurumuna bağışladı

23 Nisan 1920: Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılmasıyla yeni bir Türk Devleti
kurulmuştur.

29 Ekim 1923: Cumhuriyetin ilanı

HALİFELİK

Halifelik: Halife, Arapça “halef“sözcüğünden türemiştir. Birinden sonra onun yerine geçen
onun görevini devralan kimse anlamına gelir.

Halifelik: 1517 yılında Memlük Devletinden geçmiştir.

Abdülmecit Efendi : Son Halife dir. ( TBMM tarafından seçmiştir.)

Halifelik makamının kaldırılmasındaki amaçlar.

• Devlet düzenini laikleştirmek.
• Ulusal egemenliği güçlendirmek.
• İnkılapların gerçekleştirilmesini kolaylaştırmak.

3 Mart 1924’te yapılan inkılaplar

• Halifeliğe son verilmesi
• Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun çıkarılması.
• Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Vekaletinin kaldırılması
• Şeriye ve Evkaf Vekaleti’nin kaldırılması

Devletin yapısında laikleşmeyi sağlamak için yapılan inkılaplar.

• Saltanatlığın kaldırılması
• Tevhid-i tedrisat kanununun çıkartılması
• Halifeliğe son verilmesi

Cumhuriyet döneminde kurulan partiler

• Serbest Cumhuriyet Fırkası ( Ali Fethi Okyar‘ın kurduğu parti)
• Cumhuriyet Halk Fırkası ( Atatürk’ün kurduğu parti )
• Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ( Genel Başkanı Kazım Karabekir )

ÇOK PARTİLİ DÖNME GEÇİŞ

Milli Kalkınma Partisi : İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı döneminde çok partili hayata geçildikten sonra kurulan ilk siyasi partidir.

Cumhuriyet Halk Fırkası: Atatürk tarafından kurulan siyasi parti (fırka) dır. 10 Kasım 1924
1925 – 1930 yılları arasında TBMM’de Cumhuriyet Halk Fırkasının dışarıda bir partinin bulunmayışı durumu Hükümetin denetlenmesi durumunu imkansız kılmıştır.

Terakkiperver(ilerici) Cumhuriyet Fırkası ve şeyh Sait Ayaklanması

17 Kasım 1924: Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Rauf Orbay ve Adnan Adıvar Cumhuriyet Halk Fırkasından ayrılıp Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası adında parti kurdular.

3 Haziran 1925: Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatıldı

Şeyh Sait İsyanı: Terakkiperver Cumhuriyet fırkasının kapatılmasında etkili olmuştur.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası : Genel Başkanı Kazım Karabekir.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası: Şeyh Sait isyanının ayaklanması partinin kapatılmasına neden oldu.

Şeyh Sait ve Menemen olayları : Türkiye’de çok partili döneme geçilmesini geciktirmiştir

Şeyh Sait İsyanı :

• 13 Şubat 1925’de Başlamıştır.
• Cumhuriyet rejimine karşı çıkan ilk isyandır.
• Türkiye’de çok partili döneme geçişi geciktirmiştir.

İngiltere : Şeyh Sait İsyanının çıkarılmasında önemli rol oynamıştır.

Şeyh Sait İsyanlarının çıkış nedenleri

• Halifelik ve saltanat yanlılarının inkılap hareketlerine karşı halkı kışkırtmak.
• Parti programında dini inanç ve görüşlere saygı olduğunu benimseyen Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Cumhuriyet karşıtı çevrelere cesaret vermesi.
• Yine bu partinin meclisteki sert eleştirileri ve propagandaların eski rejim yanlılarının cesaretlendirilmesi
• İngiltere’nin bu sırada görüşülmekte olan Musul Meselesi’nde Türkiye’yi başka sorunlarla uğraştırıp zayıflatarak, Musul Meselesi’nde kendi lehine çözmek istemesi isyanda etkili olmuştur.

Takrir-i Sükun Kanunu : Şeyh Sait isyanını bastırmak için ve yeniden asayişi sağlamak için çıkartılan kanun.

MUSTAFA KEMALE SUİKAST GİRİŞİMİ

• 15 Haziran 1926 : Eski milletvekillerinden Ziya Hurşit Saruhan (Manisa) milletvekili Şükrü Bey, Eskişehir milletvekili ve Atatürk’ün eski arkadaşlarından Arif Bey ile eski ittihatçılar planlarını hazırladılar. İzmir’de suikast girişimi yapacaklardı.
• Terekiperver Cumhuriyet fırkasının kapatılmasından sonra M. Kemale suikast girişimi yapıldı

SERBERST CUMHURİYET FIRKASI VE MENEMEN OLAYI

Menemen olayı

• 23 Aralık 1930 Tarihinde meydana gelmiştir.
• Atatürk Döneminin Siyasi olaylarından biridir.
• Mustafa Kemal bu olay sonrası çok partili geçiş düzenini durdurmuştur.



İNKILABIN GELİŞMESİ VE TOPLUM KURUMLARININ LAİKLEŞMESİ


TÜRK MEDENİ KANUNU

5 Aralık 1934 : Türk kadını, seçme ve seçilme hakkı doğmuştur.

Medeni Kanunu: Hukuk alanında çağdaşlaşma ve laikleşmeyi hedefler.

Türk Medeni Kanunu: Sosyal ve ekonomik alanda kadın erkek eşitliğini sağlar.

Türk Medeni Kanunu ile kadınlara tanılan haklar

• Mirastan eşit pay alma hakkı.
• Dilediği mesleğe girme hakkı.
• Boşanma hakkı.

İsviçre medeni kanunu’nun seçilmesinin nedenleri

• Avrupa’da hazırlanan medeni kanunlarının en sonuncusu en yenisi olması
• Çeşitli sorunlara son derece pratik ve çözümlemeler getirmesi
• Çağdaş ve laik ilkelerine uygun olması
• İfade ve kavramların açık olması
• Demokratik ilkelere uygun olup kolay uygulanabilir olması
• Türk toplumunun sosyal yapısına uygun olması

17 Şubat 1926: Türk medeni kanunu’nun kabulü

EGİTİM VE KÜLTÜREL ALANDA İNKILAP HAREKETLERİ

Egitim ve Kültür alanında inkilaplar

• Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun çıkartılması.
• Yeni Türk alfabesinin kabul edilmesi
• Medreselerin kapatılması

Tevhid-i Tedrisat Kanunu : Milli Eğitim Bakanlığını, tüm eğitim ve öğretim işlerinde tek sorumlu kurum yapan kanun dur.

Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nu güçlendirmek amacı ile uygulamaya konulan kanunlar

• Medreselerin kapatılması
• Yeni Türk harflerinin kabul edilmesi
• Maarif Teşkilatı hakkında kanun’un çıkartılması

1 Kasım 1928: Türk harfleri’nin kabulü

Harf inkılabı

• Avrupa ile kültür alışverişi hızlandı.
• Okuma yazma daha kolaylaştı.
• Okur – yazar oranı arttı.
• Bilimde ve kültürde gelişme sağlandı.

Harf İnkılabının sonuçları

• Çağdaşlaşma yönünde önemli bir adım olması
• Okur – yazar oranının artması
• Okuma – yazma öğreniminin kolaylaşması

Türk Dil Kurumu

“Ülkesini yüksek bağımsızlığını korumasını bilen Türk milleti, dilini ve yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır.” diyen Atatürk, düşüncesini gerçekleştirmek amacıyla kurulmuştur.

Türk Dil Kurumunun amacı : Türkçeyi yabancı dil ve kuralların etkisinden kurtarmak.

Türk Dili Tetkik Cemiyeti : Türk Dil Kurumunun ilk adı.

Yabancı okullar sorunu :

• Türkiye Cumhuriyeti devleri yabancı okullar sorununun çözümünde, içişlerine müdahale edilmesi ilkesi gereği, Avrupalı devletlerin görüşme isteğini reddetmiştir.
• Türkiye bu meseleyi kendi iç sorunu sayarak konuyla ilgisi olan devletlerin görüşme isteklerini reddetti.
• Türkiye yaşanan bu sorunu, bağımsız bir devlet olarak kendi konuları çerçevesinde çözümledi.

Türkiye Cumhuriyetinin dayandığı temel ilkeler : Cumhuryet.ilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Laiklik, Devletçilik ve İnkılapçılıktır.

Cumhuriyetçilik: Devlet yönetiminde millet egemenliğini ön gören Atatürk ilkesidir.

Milliyetçilik

• Eğitim alanında ülkesinin ve milletinin çıkarlarını kişisel çıkarlarından üstün tutan nesiller yetiştirmeyi öngörmektedir.
• Türk milletini sevmeyi ve onun menfaatleri için çalışmayı ön gören Atatürk ilkesidir

Halkçılık: Bir toplumda sınıf mücadelesinin olmaması ve toplumun dayanışma içinde bulunması durumu.

Laiklik : Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasını esas kabul eden Atatürk ilkesi

Devletçilik : Ekonomik bir model olarak uygulanan Atatürk ilkesidir.

İnkılapçılık: Her türlü kalıplaşmaya ve durgunluğa engel olmak için sürekli yenileşmeyi ön gören Atatürk ilkesidir

TOPLUMSAL YAŞAYIŞIN DÜZENLENMESİ

Toplumsal yaşayışın düzenlenmesi için yapılanlar.

• Kıyafette değişiklik yapılması
• Tekke ve zaviyelerin kapatılması
• Soyadı Kanunu’nun kabul edilmesi

Soyadı Kanunu

• Toplumdaki sınıf ve zümre ayrılığını kaldırmak amacıyla kurulmuştur.
• Toplumsal yaşayışın düzenlenmesi için yapılan yeniliktir.

ANTLAŞMALAR

Montrö Boğazlar Sözleşmesi

• Montrö Boğazlar Sözleşmesini imzalayan devletler : Türkiye, İngiltere, Japonya, Romanya, Fransa
• Lozan Antlaşmasının boğazlar üzerinde Türk egemenliğini zedeleyen hükümler Montrö Sözleşmesiyle kaldırılmıştır.

Balkan Antantı

• Türkiye bu anlaşma ile batı sınırlarını güvence altına almıştır .
• Balkan Antantı’na katılan devletler : Türkiye, Yugoslavya, Yunanistan, Romanya

II. Dünya Savaşı :

• Balkan Antantı’nın geçerliliğini yitirmiştir.
• II. Beş yıllık kalkınma planı’nın uygulanmasına engel olmuştur.

Sadabat paktı :

• İtalyan tehlikesine karşı Orta Doğu’nun güvenliğini sağlamak amacıyla imzalanan antlaşma.
• Yakın Doğu’da barış ve güvenliği sağlamak,
• Asya ve Afrika’da genişlemek isteyen italya’nın emperyalist emellerine engel olmak
amacıyla kurulan ittifaktır.
• Sadabat paktı Tahran da imzalanmıştır.

Sadabat paktına katılan devletler: Türkiye, İran, Irak, Afganistan

Varşova Paktı: İkinci dünya savaşı’ndan sonra Sovyetler Birliği’nin öncülüğünde Nato’ ya karşı kurulan uluslar arası örgüt.

Kuzey Atlantik Paktı : II. Dünya Savaşından sonra Sovyetler Birliğinin izlediği yayılmacı politikayı önlemek amacıyla ABD önderliğinde kurulan askeri ve siyasi nitelikli uluslar arası örgüt.

Panmunjom Mütarekesi: Kore Savaşını sona erdiren antlaşma

Ankara antlaşması : Türkiye – Irak sınırı belirlenmiştir.

DEVLETLER

Birleşmiş Milletler Güvenlik konseyinin daimi üyeleri : ABD, Çin, İngiltere

Mihver Devletler : Almanya, İtalya, Japonya

Mihver Devletlere karşı kurulan savaşan müttefik devletler : İngiltere, Fransa

Almanya:

• II. Dünya Savaşından sonra doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrıldı.
• ABD devletlerinin II. Dünya savaşına girmesine sebep oldu.

Japonya: Pearl Harbour Limanın da bulunan ABD donanmasına baskın yaparak ABD’nin II. Dünya Savaşına girmesine sebebi oldu.

Polonya: II. Dünya Savaşının çıktığı ilk yıllarda Almanya ve Rusya tarafından işgal edilerek bu devletler arasında paylaşılan ülkedir.

Fransa : Türkiye Hatay sorunun yaşanmıştır.

Suriye : Türkiye ile sınırlarını oluşturması Bulgaristan, İran, Gürcistan’dan sonra oldu

Tayfur Sökmen : 2 Eylül 1938 tarihinde resmen kurulan Hatay Cumhuriyeti devlet başkanıydı.

ABD: Japonya’ ya atom bombası atan devlet.
Not : Atom bombası ilk kez ikinci Dünya Savaşında kullanıldı

1939 – 1945 : İkinci Dünya Savaşının yapıldığı yıllar

Fransa : 1936 yılında Fransa, Suriye ve Lübnan üzerindeki manda yönetimini kaldırarak bu iki ülkeye bağımsızlı vermeyi kabul etmiştir.

İspanya – Yunanistan : Türkiye’nin Milletler Cemiyetine üye olarak kabul edilmesini teklif eden devletlerdir.

Sovyetler Birliği: II. Dünya Savaşı’nda Baltık ülkelerini egemenlik altına alarak Baltık kıyılarına yerleşen ülke.

KİŞİLER

Atatürk’ün vefat ettiği dönem

Başbakan ; Celal Bayar
TBMM Başkanlığı ; Abdülhalik Renda

Abdülhalik Renda : Atatürk vefat ettiği sırada TBMM başkanıydı

Cemal Gürsel : Atatürk’ ten sonra Türkiye Cumhurbaşkanı olmuştur.

İsmet İnönü :

• Cumhuriyetin ilanından sonra Yeni Türk Devletinin ilk başbakanıdır
• Atatürk’ü vefatından sonra Türkiye Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı oldu.
• M. Kemal’in ilk Cumhuriyeti kurma görevini verdiği devlet adamı.

Mahmut Şevket Paşa : Türk Hava Kuvvetlerinin temelini atmıştır.

Çaka Bey: İlk Türk denizcisi olarak kabul edilir.

Fethi Okyar: İlk meclis başkanı.

İsmet İnönü : İlk Başbakan

Nuri Demirağ : İsmet İnönü’nün cumhur başkanlığı sırasında çok partili siyasi hayatın başlaması üzerine ilk siyasi partiyi kurmuştur.

Adnan Menderes : Demokratik parti genel başkalığı yaptı.

Not: Demokrat parti ilk defa 1950 de iktidar olmuştur.

Roosevelt – Churchill: Atlantik bildirisini yayımlayan devlet adamlarıdır.

ASKERİ

Askeri güç: “Milli politikanın uygulanmasında ve milli hedeflerin elde edilmesinde kullanılan fiziki güçtür.”

Milli Savunma Bakanlığı : Ordumuzun beslenme, barınma, silah ve araç - gereç ihtiyacını karşılamak için kurulan kurum.

Milli Güç : “Bir ulusun, ulusal hedeflerine ulaşabilmek amacıyla kullanabileceği maddi ve manevi kaynakların toplamıdır.”

TARIM

Tarımsal üretimin artmasına yönelik uygulamalar

• Aşar Vergisi’nin kaldırılması
• Tohum ıslah istasyonlarının kurulması

Şeker Fabrikası : Özel teşebbüs’ün ilk şeker fabrikası Uşak’da açılmıştır.

TİCARET

Kabotaj Kanunu : Türk kara sularında yolcu ve yük taşıma hakkını sadece Türk gemilerine tanımıştır.

İzmir İktisat Kongresi : “Milli Ekonomi ilkeleri” kabul edilmiştir

Milli Bankaların kurulması : Bu inkılap ticaretin gelişmesine yöneliktir.

İş Bankası : Türkiye de kurulan ilk ulusal ticari bankası

Batı ülkeleriyle ticareti ve resmi ilişkileri kolaylaştırmak için yapılanlar

• Ölçüler, saat ve takvim değişikliğin yapılması

Ekonomik güç : Milli gücün tüm unsurlarının gelişip güçlenmesini sağlayan milli güç unsurudur.

1929: Dünya büyük bir “ekonomik kriz” yaşadığı yıl

Monarşik Devlet:

• Egemenlik kaynağı kral, padişah ve pens gibi ünvanları olan bir hükümdardadır.
• Yasama, yürütme ve yargı gücü tek bir kişide toplanmıştır.
• Başta bulunan kişi hem kanun yapıcısıdır hem de uygulayıcısıdır.

Teokratik Devlet

Din kurallarına göre kurulup yönetilmesi

Şurta : Günümüzdeki jandarma teşkilatının Selçuklulardaki adı.

UPU : Türkçe açılımı “Dünya Posta Birliği” dir.

Nüfus Mübadelesi :

• Atatürk döneminde dış politikada yaşanan Türk – Yunan sorunudur.
• Türkiye’de yaşayan Rumlarla Yunanistan’daki Türklerin karşılıklı yer değişmesidir.


10 Nisan 1928 de anayasadan din ile ilgili olan hükümlerin çıkartılmasıyla anayasanın laik niteliğe kavuşturulması amaçlanmıştır.

5 Şubat 1937 : Anayasa’ya “Türk devleti laiktir” maddesi girmiştir.

Milletler Cemiyeti: Türkiye, 1932 yılında Atatürk’ün “yurtta sulh, cihanda sulh” sözü gereğince dünya barışına katkıda bulunmak için üye olmuştur.

Birleşmiş Milletler Teşkilatı; 10 Aralık 1948 tarihli “ İnsan Hakları evrensel beyannamesi” kabul edilmiştir.

Hatay : Türkiye Cumhuriyeti sınırlarına giren en son ildir.

Nato Konseyi : Üye ülkelerin dış işleri bakanlarından oluşmaktadır.

Mail : Zor_erkek24@hotmail.com

[emrah42]

Elimden geldiğim kadar hazırlamaya çalıştım inşallah beğenir siniz temmuz da bende bu dersten sınava gireceğim sınava girecek arkadaşlara başarılar.

[cedric]

bu sınavda inkılap tarihinde 2 den girmiştim. bu başlık sınavdan önce açılsaydı kitaba değil buna çalışırdım

[sonay_34]

harika olmuş kısa ve öz

[emrah42]

Beğendiğine sevindim.

[Denzyildzi]

Harika olmuş bende ek sınavda bu dersten gireceğim geçen sınavınız nasıl geçtı? ve sadece bu notlara mı çalıstınız?

[emrah42]

Harika olmuş bende ek sınavda bu dersten gireceğim geçen sınavınız nasıl geçtı? ve sadece bu notlara mı çalıstınız?

Ben bu notlar sayesinde 80 aldım biraz daha dikkatli olsaydım soruları okurken cevaplarken 90 bile rahatlıkla alabilirdim

[çağrı]

ben girdim ama yınede ALLAH razı olsun emeğinize sağlık kardeş

[Denzyildzi]

Çok güzel yaa Cografya 4 ve Tarih 4 notlarını da paylaşırmısın?

[yel1z]

tşkler...

[BulunmazHintKumaşı]

Şuanda bu ders elimde değil aldığım zaman kullanırım diye kopyaladım teşekkürler..

[yagmur_]

teşekkurler

[musti1326]

Kardeşim online testleri çözerken karşılaştım Atatürk'ün hayata gözlerini kapadığı yer Dolmabahçe sarayı.Çankaya köşkü değil notunu düzeltirsen iyi olur hakkına girmeyelim kimsenin...

[emrah42]

Kardeşim online testleri çözerken karşılaştım Atatürk'ün hayata gözlerini kapadığı yer Dolmabahçe sarayı.Çankaya köşkü değil notunu düzeltirsen iyi olur hakkına girmeyelim kimsenin...

ın i



Hatırlattığın için teşekkürler düzelttim

[mavigöz]

Allah razı olsun bende ınkılaba başlıcaktım kitap gözüme çok gözüktü bu çok iyi çok sağol canıım