Edebiyat 3 Ders notlarım

[emrah42]

EDEBİYAT TARİH İLİşKİSİ

Edebiyat tarihi: Bir ulusun yüzyıllar içinde meydana getirdiği edebi eserleri kronolojik bir sırayla inceleyen bilim dalıdır.

2009 mayıs 2010 ocak 2011 ocak, mayıs, temmuz 2012 ocak,temmuz sınavında çıktı.

Edebiyat tarihinin ilgi alanları: Tarih, Felsefe, Bibliyografya

2010 ocak sınavında çıktı

Edebi Eserler: Şiir, Tiyatro, Hikaye

2011 ocak sınavında çıktı.

Edebiyat tarihi alanında araştırma yapanlar: Agah Sırrı Levent, Nihat Sami Banarlı, Ahmet Hamdi Tanpınar.

2011 temmuz sınavında çıktı.

Tanzimat: Türk Edebiyatı Tarihi çalışmaları bu dönemde başlamıştır.

2012 temmuz, sınavında çıktı.

Fuat Köprülü: Ülkemizde Batılı anlamda Edebiyat tarihi çalışmaları Tanzimat döneminde başlar . Bu alandaki ilk kapsamlı çalışma yazarın 1928 yılında yayımladığı “ Edebiyat Tarihi” adlı eseridir.

2009 mayıs, ağustos 2010 ocak 2011 mayıs, 2012 ocak sınavında çıktı.

Edebiyat Tarihi: Fuat Köprülüye ait bir eserdir

2012 temmuz, sınavında çıktı.

Fransa Sefaretnamesi: Yirmisekiz Mehmet Çelebiye ait bir eserdir.

2009 mayıs 2011 mayıs, 2012 ocak sınavında çıktı.

Orhun Abideleri:

• 720 – 735 yıllarında yaşamış olan, Türk dilinin günümüze kadar gelmiş en eski ve en değerli belgeleridir.
• Türk Sözcüğünün içinde geçtiği ilk metindir.

2012 ocak, temmuz sınavında çıktı.

Orhun yazıtları

• Türkiye’de ilk kez Arap harfleriyle yayımlayan Necip Asımdır.
• Yazıtlarda Türkçenin söz dizimi günümüzdeki gibi özne – tümleç – yüklem biçimindedir.
• Yazıtlar Danimarkalı bilgin Wilhelm Thomsen tarafından çözülerek okunmuştur.
• Türk Sözcüğünün içinde geçtiği ilk metinler olarak bilinir

2010 ocak, ağustos 2011 ocak 2012 ocak sınavında çıktı.

Tarih-i Cihanküşa: Orhun yazıtlarından söz eden ilk kaynaktır.

2011 ocak sınavında çıktı.

Orhun Anıtları

• Doğu Göktürklerin tarihini anlatır.
• Dikili taşlar üzerine yazılmıştır.
• Danimarkalı bilgin Wilhelm Thomsen tarafından çözülerek okunmuştur
• 18. yüzyılın ortalarına doğru bulunmuştur.
• 19 yüzyılın sonuna doğru okunmuştur.

2008 mayıs 2009 ağustos 2012 mayıs sınavında çıkmıştı.

Göktürk yazıtları (Orhun Anıtları)

• Tarihte ilk Türk sözcüğünün geçtiği ilk metin.
• İslamiyet öncesi Türk edebiyat dönemine aittir.
• Türk dilinin günümüze ulaşan en eski yazılı metinleridir.
• Edebi değer taşıya ilk Türk metinleridir.

2009 ocak, mayıs 2011 ocak, mayıs 2012 ocak, mayıs, temmuz sınavında çıktı.

Göktürk kitabeleri: Tonyukuk, Bilge Kağan, kül tigin adına dikilmiştir

2008 mayıs 2009 ocak sınavında çıktı.

Göktürk alfabesi ( Göktürkçe) :

38 harf bulunmaktadır.
Yazı sağdan sola doğru ya da yukarıdan aşağıya doğru yazılır.
Kalın ünlüler ile ince ünlüler için farklı işaretler kullanılır.

2008 mayıs 2009 ocak, ağustos 2011 temmuz sınavında çıktı.

Not: Orhun Anıtlarına Göktürk Yazıtları da denir kafanız karışmasın 

Necip Asım: Orhun yazıtlarını ilk kez Arap harfiyle yayınlamıştır.

2009 ağustos 2012 ocak sınavında çıktı.


TÜRK EDEBİYAT TARİHİNİN DÖNEMLERE AYRILMASINDAKİ İLİŞKİLER

Sözlü Edebiyat ( 5yy. 8. yy.) İslamiyet öncesi Türk edebiyat dönemlerindendir.

2011 ocak sınavında çıktı.

Yazılı Edebiyat: (8. yy. – 10. yy.) : Budizm ve Maniheizm’in etkileri görülmüştür.

2012 mayıs sınavında çıktı.

10 ve 19. yüzyılı: İslami dönem Türk Edebiyatının varlığını sürdürdüğü yüzyıllardır.

2012 temmuz sınavında çıktı.

Dini Tasavvufi Halk Edebiyatı : (11. yy. 19. yy)

Klasik Türk Edebiyatı: (13. yy. 19.yy)

2009 ağustos 2011 temmuz sınavında çıktı.

5 ve 9. yüzyılları arasında: Türkler Sogut, Uygur, Göktürk alfabelerini kullanmışlardır.

2008 ağustos 2009 ocak 2010 ocak 2012 mayıs sınavında çıktı.

19. yüzyıl: Batının etkisinde gelişen Türk Edebiyatı başlamıştır.

2009 ocak, ağustos sınavında çıktı.

Türk Halk Edebiyatı bölümleri: Anonim, Dini Tasavvufi, Aşık tarzı

2011 mayıs sınavında çıtı.

İslami dönem Türk edebiyatı bölümleri: Dinî-Tasavvufi Halk Edebiyat, Klasik dönem Türk edebiyatı, Anonim halk edebiyatı

2008 mayıs sınavında çıktı.

Halk edebiyatı: İslami dönem Türk edebiyatı içerisinde yer alır.

2009 mayıs sınavında çıktı.

Batının etkisinde gelişen Türk edebiyatları: Milli edebiyat, Tanzimat edebiyatı, Servet-i fünun edebiyatı.

2008 ağustos 2009 ocak 2011 mayıs, temmuz 2012 ocak sınavında, çıktı.

Batının etkisinde gelişen Türk edebiyatı bölümleri: Fecr-i Ati topluluğu, Tanzimat edebiyatı, Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı.

2012 mayıs, sınavında çıktı.

Türk Edebiyatının ana dönemleri: Batının etkisiyle gelişen Türk edebiyatı, İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, İslami Dönem Türk edebiyatı

2012 temmuz sınavında çıktı.

İslamiyet in kabulünün Türk diline etkileri: Arapça ve Farsçadan çok sayıda sözcük alınması.

2008 mayıs 2012 ocak,temmuz sınavında çıktı.

Türklerin kullandıkları alfabeler: Latin alfabesi, Arap alfabesi, Göktürk alfabesi, Uygur alfabesi.

2011 mayıs, temmuz 2012 ocak, temmuz sınavında çıktı.

Uygur Alfabesi:

• 14 harften oluşmaktadır.
• Türkler Uygur alfabesini Budizm ve Manihaizm’ in kabulü ile kullanmaya başlamıştır.

2009 mayıs 2011 ocak sınavında çıktı.

Uygur Türkleri: türeyiş, göç ve mani dinin kabulü Uygur Türklerine aittir.

2008 ağustos 2009 ağustos sınavında çıktı.

Uygur metinleri: 8. yy – 10. yy arası yazılmıştır

2009 mayıs sınavında çıktı.

Fecr-i Ati Edebiyatı:

• 1909 - 1912 dönemlerini kapsar

2011 mayıs, 2012 mayıs, sınavında çıktı.

DESTAN DÖNEMİ

Destan: Kahramanların başından geçen olayları törensel bir üslupla anlatan uzun manzum eser.

2011 ocak, mayıs, 2012 ocak sınavında çıktı.

Destanların oluşum safhaları: Doğuş, yayılma, Derleme ve yazıya geçme

2011 mayıs 2012 temmuz, sınavında çıktı.

Destanın doğuş safhası: “Toplum hayatında iz bırakan tarihî veya sosyal olaylar içinde üstün niteliklerle yükseltilmiş efsanevi kahramanlar rol oynar.”

2008 ağustos sınavında çıktı.

Destanın yayılma safhası: “ Bu olaylar sözlü gelenek yoluyla ağızdan ağız’a nesilden nesil’e geçer.” Açıklaması destanın yayılma safhasını anlatır.

2008 mayıs 2012 ocak sınavında çıktı.

Şu Destanı:

• İskender’ de bir öncü kuvvet göndermişti. Türkler İskender ’in öncülerini bir gece baskınında bozguna uğrattılar. Bir Türk, bir İskender askerini öldürdü. Ölü beline altın dolu bir kemer bağlamıştı.Bu kemer parçalandı. Kana bulanmış altınlar yere döküldü.Ertesi gün Türkler, kanlı altınları gördüler. Bir birlerine “Altın Han” dediler bu sözler , o çevrede bulunan bir dağın adı oldu. Bu gün oraya Altın Han deniliyor.

• Konusu: Kahramanın ilginç Özellikleri, Büyük İskender’le savaşları, Balasagun’ da kale ve şehir yaptırması

• “Şu destanında” Şamanizm inancının yansımaları vardır.

• Bir saka destanıdır.

2008 mayıs 2009 ocak, mayıs, ağustos 2010 ocak 2012 mayıs sınavında çıktı.

Homeros: İlyada ve Odysseia destanı derleyip yazıya geçmiştir.

2009 ocak, ağustos sınavında çıktı.

Odysseia: Yunan sitelerinin Troya şehrini ele geçirmek için giriştikleri savaşları, Troyanın yıkılışından sonra yurduna dönmek için yola çıkan İthake kralının serüvenlerini anlatan destandır.

2008 ağustos 2011 ocak, mayıs, 2012 ocak, sınavında çıktı.

Gılgamış Destanı

• Bilinen en eski destandır.
• Günümüze ulaşmış en kapsamlı metni Akad dilinde yazılmış ve Asur kralı Asurbanipal’ in kütüphanesinde bulunmuştur.
• Bu destanda uzun arayışlardan sonra ölümsüzlük otunu bulup da bir yılana kaptıran zalim Uruk Kralı ile arkadaşı Enkidu ‘ nun öyküsünü anlatır.

2009 ocak, mayıs 2010 ocak 2012 ocak, temmuz sınavında çıktı.

Melih Cevdet Anday:

• “Ölümsüzlük Ardında Gılgamış ” adlı eserini “Gılgamış Destanı” ndan esinlenerek kaleme almıştır
• “Kolları Bağlı Odysseus” nun yazarıdır.

2011ocak 2012 ocak, sınavında çıktı.


SÖZLÜ EDEBİYAT

Koşuk: Günümüz halk edebiyatındaki “koşma”nın ilk biçimidir.

2008 ağustos 2009 ocak 2011 mayıs 2012 ocak,mayıs,temmuz sınavında çıktı.

Şiirin nazım türü koşuktur.

Bugünkü halk edebiyatında koşma adı verilen aşk, tabiat konularını işleyen şiir türünün ilk örnekleridir.


Bahar konulu koşuk Günümüz Türkçesiyle

1. dize 1. dize

Kar buz kamug erüşti Kar buz tümü eridi
Taglar suvı akıştı Dağların suları akıştı
Köşkin bulut örişti Mavi bulut yükseldi
Kayguk boluğ egrişür Kayık gibi sallanır.

2. dize 2. dize

Keldi esin enseyi Yel eserek geldi.
Kadga tükel üzneyü Tıpkı tipiye benziyor
Kirdi budun kasnayu İnsanlar üşüyerek ürperiyor
Kara bulıt kükreşür Kara bulut kükreşir

3. dize 3. dize

Ay kupup evlenüp Ay kopup halelendi
Ak bulut örlenüp Ak bulut yücelendi
Bir bir üzre öklünüp Üst üste kümelendi
Saçlıp suvı enreşür Saçılıp suyu inleşir.

Uyak düzeni şöyledir

..…….a
……….a Her dörtlüğün ilk üç hecesi kendi arasında; son dizeleriyle ilk
……….a dörtlüğün son dizesiyle uyaklanır
……….b

Şiirin ölçüsü hece ölçüsüdür. Duraklar ise 4+3 dür.
……….c
……….c Sanatsız ve yalın bir dil kullanılan şiirde benzetmelerin yanı sıra üçüncü dörtlükte ……….c “bulutun inleyerek çıktığı” söylenerek kişileştirme yapılmıştır.
……….b

……….ç
……….ç Tabiatın baharla birlikte canlanışının verdiği duygu ve
……….ç düşünceler coşkulu bir dille anlatılmıştır.
……….b

Alp Er tun ga öl di mü
Is sız a jun kal dı mu
Öd lek ö jin al dı mı
Em di yü rek yır tı lur

Bu şiirin hece ölçüsü nedir. Tabiki 7 lik hece ölçüsü ile yazılmıştır. Arkadaşlar ben heceleri ayırarak yazdım sadece satırdaki hece ölçüsünü sayacaksınız bu gibi çooook basit soruları inşallah kaçırmasınız.

2012 temmuz sınavında çıktı.

Arkadaşlar uyak düzenini öğrendik pek karışık değil. Şimdide hece ölçüsünü öğrenelim bazı arkadaşlar hece ölçüsü nedir bilmiyor sınavda da çıkınca fikirde yürütemiyor aslında çok balık sorulardan (yani kolay) sorulardan bir tanesi, hece ölçüsünü yapabilmek için önce hece nedir onu öğrenmek lazım

Hece: Ağızdan bir çırpıda çıkan anlamlı veya anlamsız seslere denir.

Örnek ismimiz Abdullah olsun ismimizi heceleyelim Ab – dul – lah isminiz üç heceden oluşuyormuş şiirlerinde hece ölçüsünü hecelerin altını çizip sonrada kaç heceden oluştuğunu bulabiliriz 2011 temmuz ayında Açık öğretim lisesinde çıkan bir soruyu çözelim

Öd-lek ya-rag / kö-zet-ti
Og-rı tuz-ak / u-zat-tı
Beg-ler be-yin / u-zat-tı
Ka-çan ka-lı / kur-tu-lur
Anonim

Bu şiirin durağı ve ölçüsü aşağıdakilerden hangisidir.

a) 4+4= 8 b) 4+3= 7 c) 6+5= 11 d) 7+7= 14

tabiki cebap: 7 lik hece ölçüsüyle yazıldığı için cevap : b şıkkı

İnşallah anlatabilmişimdir.

Türk boyları arasında eski Türk şairlerine verilen isim: Ozan, Şaman, Baskı, Oyun

2008 mayıs 2009 ağustos 2011 mayıs 2012 mayıs,temmuz sınavında çıktı.

Sagu:
• İslamiyet’ den önceki dönemlerde, sevilen kimselerin ölümüne duyulan üzüntüyü ifade eden şiirlerdir.
• Ölen bir kişi ardında onun iyliklerini, yiğitliklerini anlatan şiirlere denir.

2009 mayıs 2010 ocak 2011 mayıs 2012 mayıs,temmuz sınavında çıktı.

Sav:

• Türk ulusunun uzun geçmişi boyunca biriktirdiği hayat deneyimlerini içeren özlü sözlerin, sözlü dönem edebiyatındaki karşılığıdır.
• Günümüzde ki “özlü sözler” olan Atasözleri ’in karşılığıdır.
• Örnek: “Aç ne yimes tok ne timez” ( Aç ne yemez, ne tok demez )

2008 mayıs, ağustos 2009 ocak, mayıs 2010 ocak 2011 ocak, temmuz, 2012 mayıs sınavında çıktı

Divan-ı lügat’ it Türk’teki açıklamaya göre sav’ın anlamları: Söz, Kıssa, Darb-ı mesel

2009 ocak sınavında çıktı.

Savlar

• Dil bilgisi yönünden bağımsız cümlelerdir.
• Kimi savlar ölçülü ve uyaklı söylenmiştir.
• Türklerin hayat anlayışı konusunda ipucu içerirler.
• Anahtar sözcükler daha geniş anlamda yani mecazlı olarak kullanılmıştır.

2008 mayıs 2010 ocak 2012 ocak, sınavında çıktı.

Türk Destanları

İslamiyet den önceki Türk destanları

1- Yaradılış destanı 2 - Saka Destanları a) Alp Er Tunga Destanı B) Şu Destanı, 3- Hun – Oğuz Destanları a) Oğuz Kağan Destanı b) Atilla Destanı 4- Göktürk Destanları a) Bozkurt destanı, b) Ergenekon destanı 5- Siyempi Destanları 6- Uygur destanları a) Türeyiş Destanı b) Mani Dininin kabulü Destanı c) Göç Destanı

Ergenekon Destanı

• Reşidüddin tarafından yazılmıştır.
• Hun birliğinin dağılmasından sonra Altay Dağları tarafına göç eden Göktürklerin zorlu mücade¬lesinin anlatıldığı destan
• Konusu: Göktürklerin demircilik bilgilerini kullanarak tutsaklıktan kurtulmalarını anlatır.

2008 mayıs 2009 ocak, ağustos 2012 ocak,mayıs,temmuz sınavında çıktı.


Göç Destanı

• Bir Türk boyu olan Uygurları anlatmıştır.
• İslamiyet’ den önceki Türk destanları

2009 ocak 2011 temmuz 2012 ocak,temmuz sınavında çıktı.

Bozkurt Destanı

• Göktürklere aittir.

2008 mayıs 2009 mayıs, ağustos 2011 mayıs 2012 mayıs sınavında çıktı.

Oğuz kağan destanı

• İlhanlılar döneminde Reşiddün tarafından yazıya geçirilen Türk destanıdır.
• Doğal destandır.

2009 ağustos 2010 ocak 2012 temmuz sınavında çıktı.

İslamiyet den sonraki Türk Destanları

1- Manas Destanı 2- Cengiz Han Destanı 3- Timur Destanı 4- Seyit Battal Gazi Destanı 5. Danışment Gazi Destanı 6- Köroğlu Destanı

İslamiyet’ den sonraki Türk destanları: Timur, Köroğlu, Manas

2008 mayıs 2012 mayıs sınavında çıktı.

Cahit Külebi: Atatürk kurtuluş savaşı’nda adlı destanı yazmıştır.

2009 mayıs sınavında çıktı.

YAZILI EDEBİYAT

Kalyanamkara ve Papamkara: Uygur’lara aittir.

2011 temmuz sınavında çıktı.

Kalyanamkara ve Papamkara asıl anlatılmak istenen:

• Dinsel masal niteliği taşır ve Budizm’i anlatır.
• Türk edebiyatının en önemli eserlerindendir.
• Sanskritçe dili ile yazılmıştır.

2008 mayıs 2009 ağustos 2010 ocak, mayıs 2012 ocak , temmuz sınavında çıktı.

Gülten Akın: “Seyran Destanı’nı” yazan yazarımız.

2012 mayıs sınavında çıktı.

Şehname: Yapma destanlardan bir tanesidir.

2012 mayıs, sınavında çıktı.

Manas Destanı: Doğal bir destandır.

2011 temmuz sınavında çıktı.

Ateşten gömlek:

• Halit Edip Adıvar’ın Kurtuluş savaşını anlattığı romanıdır.
• İşgale uğramış ülkemizin içinde bulunduğu durumu Binbaşı İhsanve Peyami’nin Hemşire Ayşe’ye karşı duydukları aşk etrafında anlatan bir roman

2008 ağustos 2009 mayıs, 2010 ocak 2011 mayıs, temmuz 2012 temmuz, sınavında çıktı.

Karagöz: Deriden kesilmiş, insan, hayvan, bitki, eşya vb. birtakım figürlerin bir perde üzerine yansıtılmasını temeline dayanan gölge oyunu.

2011 ocak, mayıs, temmuz sınavında çıktı.

Karacaoğlan:

• 17. yüzyılda Toroslarda Türkmen aşiretleri arasında yaşamış ünlü halk şairimizdir.
• Şiirlerini dörtlük nazım birimiyle saz eşliğinde hece ölçüsüyle söylemiştir.

2011 temmuz sınavında çıktı.

Aras Ören: Berlin Üçlemesi
Gülten Akın: Seyran Destanı
Nazım Hikmet: Kurtuluş Savaşı Destanı

2011 ocak sınavında çıktı.

Abdullah Şinasi Hisar: “Fahim Bey ve biz” adlı eserin yazarıdır.

2011 ocak sınavında çıktı.

[AÇIK ACEMİ]

çok teşekkürler devamını bekliyorum

[emrah42]

düzenlemeleri yaptıkça devamı gelecek

[Doçent]

kimseye demedim edebiyat3 seçmelisini karıştırdım kitapçıkta edebiyat 6 sorularıyla allahtan bu sadce 1 kredime mal oldu ama içim gitti nasıl dikkat etmedim ben

[emrah42]

kimseye demedim edebiyat3 seçmelisini karıştırdım kitapçıkta edebiyat 6 sorularıyla allahtan bu sadce 1 kredime mal oldu ama içim gitti nasıl dikkat etmedim ben

Geçmiş olsun aslında seçmelisi 1 kredi bile olması yanlış en az bence 3 kredi olması gerekiyor sağlık olsun bu kadar kolay bir dersi karıştırdıgın için üzüldüm

[harun04]

Çok teşekkür ederim

[ekrem]

çok tşk ler

[YELİZ]

Keşke bu dönem edebiyat 3'ü seçseydim

[rüfeyde]

Keşke bu dönem edebiyat 3'ü seçseydim

Yeliz canım neler sectin onları özelden bana at hele baze derslerin notları elimde var eğer uyan olursa atarım sana

[anlayamazsiniz]

teşekkürler

[lisebitmelidertlerde]

eline sağlık da, ya ben bugün kitapı okurken birşey anlamadım.ilyada oddyseus destanın için bir yerde doğal,kitapın başka yerindeyse yapma deniyor ya sınavda soru olarak çıkarsa ! sen biliyormusun cevapı ?

[betültapan]

TEŞEKKÜRLER DEFTERE GEÇİRDİM HEPSİNİ İNŞALLAH BU SINAV HEPİMİZ İÇİN İYİ GEÇER.

[emrah42]

eline sağlık da, ya ben bugün kitapı okurken birşey anlamadım.ilyada oddyseus destanın için bir yerde doğal,kitapın başka yerindeyse yapma deniyor ya sınavda soru olarak çıkarsa ! sen biliyormusun cevapı ?

MERHABA ben mezun olalı iki sene oldu hatırlayamıyorum ama geçmiş sınav sorularını indirip oradan bakabilirsin mutlaka geçmiş sınavda çıkmıştır bu soru.

[lnflmss]

harikasin! anlayamadığım bir kaç konuyu senin sayende anladım çook teşekkür ederim.

[platonik_89]

Keşke bu dönem edebiyat 3'ü seçseydim

Yeliz canım neler sectin onları özelden bana at hele baze derslerin notları elimde var eğer uyan olursa atarım sana

Selam