Türk Edebiyatı 4 Ders notları
Gönderilme zamanı: 25 Mar 2013, 19:13
KUTATGU BİLİG
Yusuf Has Hacip tarafından yazıldı.
Rendame (Öğüt kitabı) geleneginin türkçedeki ilk örnegidir. (ilk öğretici manzume)
Karahanlı döneminde yazılmıştır.
Hakaniye türkçesi kullanılmıştır.
6645 beyitten oluşur.
Her beyit kendi içinde uyaklanır.
Aruzla yazılan ilk eserlerdendir.
Arada dörtlüklere rastlanır.
ATABETÜL HAKAYIK
Yüknekli Edip Ahmet tarafından yazıldı.
XII (onikinci) yüz yılda Çağatay lehçesi ile yazılmıştır.
Hakikatlerin eşiği anlamına gelir.
Karahanlı dönemi şairlerindendir.
DİVAN-I LÜGAT- I TÜRK
Kaşgarlı Mahmut tarafından yazıldı.
Türkçenin ilk sözlük ve dil bilgisi kitabıdır.
1072 yılında yazılmıştır.
Karahanlı döneminde yazılmıştır.
DİVAN-I HİKMET
Ahmet yesevi tarafından yazılmıştır.
Olgun insanın özellikleri
Var oluşumuzun nedenleri
Dini hikayeler.
13. yüzyılda yazılmıştır.
YUNUS EMRE
XIII. (onüçüncü) yüzyılın ilk yarısı ile XIV. (ondördüncü) yüzyılın başlarında yaşamış tasavvuf şairidir.
Şiirlerinde sade bir türkçe kullanmıştır.
Eserlerinin konusu tanrı sevgisidir.
Eserleri: Risaletüh Nushiye,
MEVLANA CELALETTİN RUMİİ
Mutasavvıf ve Şairdir.
Irk, din ayrımı yapmadan bütün insanlığı kucaklayarak birliği, hoşgörüyü öğütler
Eserleri: Mesnevi, Tasavvufi,
AHMEDİ
XIV ( Ondördüncü) yüzyıl kılasik edebiyat şairlerindendir.
Kaside, gazel, mesnevi türünde eserlerverdi.
Eserleri: İskendername, Çeşmid’ü Hurşit, Divan
Öksüz dede: XVI (onbeşinci) yüzyılda türkünün ilk örnegini veren şair.
Nef’i : 17. Yüzyıl divan edebiyatı şairlerindendir.
Cevdet Kudret: İlk kez 19 yüzyılda yazıya geçirilen karağöz oyunlarının toplandığı kitabın yazarıdır.
Eserler ve yazarları
Keşfi zunün : Katip Çelebi
Cihannuma : Katip Çelebi
Mevlid : Süleyman Çelebi
Seyahatname : Evliya Çelebi
Hüsn-ü Aşk : Şeyh Galip
Çarname : Ahmet Fakih
Kaygusuz Abdal : Dilğüşa
DEDE KORKUT HİKAYELERİ
Oniki hikayeden oluşmaktadır.
Bazı kahramanları olağan üstü güce sahipğtir.
Destan hikaye özelligi taşıyan metinlerden oluşur.
Müslüman oguzların iç ve dış savaşını anlatır.
15. yüzyılda yazıya geçirilmiştir.
Deli Dumrul, Salur Kazan, Tepegöz
BATTALNAME
13. yüzyılda yazıya geçirilmiştir.
7000 beyitlik bir destandır.
İstanbul kuşatmasında Emevi komutanı Abdullah Bin Amr’ın tarihsel ve gerçeklerden uzaklaşmış ve halkın hayal gücüyle zengin leşmiş kahramanlıkları anlatır.
Türklerin yiğitliklerini hiristiyanlarla yaptıkları savaşı anlatır.
DANIŞMENDNAME
Destansı bir halk romanıdır.
Manzum kısımları aruzla yazılmıştır.
Türk ve islam kültürünün birleştiği bir eserdir.
NASRETTİN HOCA
13. yüzyılda ortak halk zekasının deneyim ve düşünce çizgileriyle zengin güldürücü fıkralarını kendi kişiliğinde toplayan ilk büyük isimdir.
Bir halk filozofudur.
Fıkra: Kısa, nükteli ve güldürücü hikaye
15. YÜZYILA KADAR DİVAN EDEBİYATI
Divan edebiyatı: Türklerin 13. Ve 15. Yüzyılları arasında Anadolu’da yarattıkları islam kültürünün ortak özelligini yansıtan, geniş ölçüde Araf ve Fars edebiyatının etkisini taşıyan yazılı edebiyat.
Hece ölçüsü aruzdur
Tasavvufi ve dünya aşkını işler
Konu birliği beyitte yoğunlaşmıştır.
Divan edebiyatında kullanılan uyak çeşitleri tam ve zengin uyaktır.
GAZEL
Beyitlerde kullanılan nazım şeklidir.
Edebiyatımıza İran edebiyatından gçmilştir.
Matla: Gazelin ilk beyitine denir
Makta: Gazelin son beyitine denir.
Düz Gazel: Dizelerin ortasında iç kafiye bulunmayan gazeldir.
Musammat Gazel:
Yek Avaz Gazel: Her beyiti beyt-ül gazel degerinde olan gazele denir.
KASİDE
Divan edebiyatı nazım şekillerindendir.
Bir övğü şiiridir.
17. yüzyıl divan şairi Nef’i alınmıştır.
Beyit sayısı 33-39 arası değişir.
Uyak düzeni gazel gibidir.
Tac Beyit: Şairin adının geçtiği beyittir.
Beyt’ül kasid: En güzel beyitidir. (Bir kişiyi veya bir yeri öven şairlerdir.)
Altı bölümden meydana gelir.
Nesib veya Teşbib: Kasidede doğa güzelliklerinin dile getirildiği bölüm.
Girizğâh: Asıl konuya girişi sağlamak için yazılan giriş beyitidir.
Medhiye: Bu bölümde kasidenin sunulduğu kişi övülür.
Teğazzül: Şair kaside içinde mehdiye bölümünden sonra uygun bir yerde aynı vezin ve kafiye ile gazel söyler
Fahriye: Şairin kendini övdüğü bölüm
Dua: Kasidenin bu son bölümünde şair övdüğü kişinin bahtının açık ömrünü uzun olması için dua eder.
Not: Kasideler konularına göre adlandırılır.
Tevhit: Tanrının birliğini anlatır.
Münacaat: Tanrının bağışlamasını dilemesi
Naat: Peygamberimiz anlatması
Mehtiye: Bir kimseyi övüp faziletlerini söylerse
Hicviye: Kötü taraflarını belirtip bir kimseyi yererse
Mersiye: Bir kimsenin ölümünden duyduğu üzüntüyü belirtirse.
MESNEVİ
Günümüz edebiyatının öykü ve romanların yerini tutan divan edebiyatının nazım şeklidir.
Divan edebiyatının nazım şekillerinden mesnevi modern öykü ve romanın yerini tutan önemli bir türüdür.
İran edebiyatından alınan mesnevi, aşık, tasavvuf, din, ahlak, tarih, macera yiğitlik ve mizah temaları içerir.
Doğunun en pırıltılı konusu olan aşkı en güzel işleyen mesnevilerin en başta gelenlerinden biri Leyla ve Mecnun dur.
Mesnevilerde her beyitin dizeleri kendi aralarında uyaklanır.
Hamse: Beş mesnevinin bir araya gelmesiyle oluşur.
MESNEVİ ÇEŞİTLERİ
Leyla ve Mecnun, Divan-ı Hikmet,
Hüsn’ü aşk: Şeyh Galip
Kutadğu Biliğ: Yusuf Has Hacip
Mesnevi: Mevlana Celalettin Rumii
Risaletül Nushiye: Yunus Emre
Harname: Şeyhi
Mevlüt: Süleyman Çelebi
Hayriyye Hayrabat: Nabi
Edirne şeyhrengizi: Keçeci Zade İzzet Molla
BENTLERDE KULLANILAN NAZIM BİRİMLERİ
Tuyup: Bentlerle kurulan nazım şekli
Musammat: Divan edebiyatında üç, dört, beş, altı, yedi…… mısralı bendlerden oluşan nazım şekillerinin genel adı.
Terkibiben: Londrada Namık Kemal’e “Hürriyet” gazetesini çıkaran tanzimat şairi
Terkibibent ile tanınmıştır (Ziya Paşa)
Not: Şiirlerinde çıkarcılığın, adaletsizliği ve ikiyüzlülüğü eleştirir.
Şarkı: Bestelenmek üzere yazılan dört mısralık beyitlerden oluşan diva edebiyatının nazım biçimi
Rubai: Dört mısralık divan edebiyatının nazım biçimi
Musammat: Bazı beyitlerde dize ortalarında beyirin birinci dizesinin son sözcüğüne uyğun olarak uyak kullanılır.
RUBAİ
Dört mısralık divan edebiyatının nazım biçimi
Rubai vezinleri denilen aruz kalıplarının sayısı 14 tür.
İkinci ve dördüncü mısra kendi aralarında uyaklanır. Üçüncü mısra serbestir.
İranda Ömer Hayyam Araplarda, Ömer bin Ferit, Türk edebiyatında (1570 – 1631) Halef
Her mısra değişik vezinlerle yazılabilir.
ŞARKI
Bestelenmek üzere yazılan dört mısralık bentlerden oluşan divan edebiyatının nazım biçimi.
TÜRKÜ
İlk söyleyeni unutulan bozulmalarla eklemelerle, zenginleşerek ezgili bir şekilde söylenen şiirlerdir.
Kavuştak: Türkülerde her bendin sonuna tekrarlanan dizelere denir.
Durak: Türkülerin her bendinin sonunda tekrarlanan nakarat dizelerine denir.
Öksüz Dede: 16. Yüzyılda türkünün ilk örneğini veren halk şairi.
ANONİM HALK ŞİİRİ
Sözlü olara yaşayan bir edebiyat
Dili halkın konuşma dili gibi yalındır.
Daha çok yarım uyak kullanılmıştır.
Nazım birimi dörtlüktür.
Manzum eserlerde hece ölçüsü dörtlüktür.
Halk şiiri: Halk şiirinin nazım birimi dörtlüktür.
Güzelleme: Doğa ve insan güzelliklerini anlatan halk şiiri
Kalıp: Halk şiirinde tek düzelliği önlemek için ve şiirlerde belli bir ses uyumunu oluşturmak için dizelerin belli parçalara ayrıldığı yerlerdir.
Nakarat: Şiirde her iki bendin sonunda tekrar edeilen mısralardır.
Türklerin şairlere verdiği adlar: Oyun, Baksı, Şaman, Ozan
MANİ
(…..) Yedi heceli dört dizeden oluşmuş şiirlerdir.
Anonim halk şiirinin en çok kullanılan nazım türü
Anlatılmak istenen düşünce son iki dizede söylenir.
Kesik manilerde genellikle cinas vardır.
SEMAİ
Halk edebiyatının nazım şeklidir.
Hece ve Aruz ölçüsü ile iki çeşidi vardır.
Hece ile yazılanın şekil açısı koşmaya benzer
Uyak şeması: xaxa,abcc,dddb,eeeb nazım biçimidir.
İlahi adları: Topug, Nefes, Ayin
Tezkire: Divan edebiyatında çeşitli devirlerde yaşayan şairlerin kısaca hayat ve eserlerinden söz eden kitaplara denir.
Tazarrurname: İşlenen konu aşktır.
Heşt Behişt: Osmanlıda yazılan ilk tezkere
Cönk: Aşık türü edebiyatının toplandığı deftere denir.
DİDAKTİK ÖĞRETİCİ ESERLER
Divan-ı Risaletün Nushiye: Yunus Emre
Garipname: Aşık Paşa
Mesnevi: Mevlana Celalettin Rumii
Dini tasavvuf şiirlerinin özelikleri
Anlatım içten ve çoşkuludur.
Genelde yarım uyak kullanılır.
Ölçü ağırlık olarak hece ölçüsüdür.
Tasavvuf’da düşünce eserileri verenler: Halac-ı mansur, Yunus Emre, Mevlana
Seyyah: Gezip gördüğü yerlerin insanlarını, yaşayışlarını, tarihlerini medeniyetlerini anlatan kişilere denir.
MEDDAHLIK
Özel bir kıyafeti sahne düzeni bulunmaz
Bir oyuncunun tek başına hazırlayıp sunduğu seyirlik oyundur.
Erkek dinleyicilerin toplandığı yerde sergilenir.
Meddahlıkda anlatım bütünüyle ses taklidine dayanır.
TÜRK HALK TİYATROSU
Müzik raks ve muhaverelerden oluşan …..; kol oyunu, meydan oyunu adlarıyla anılır.
Yazılı bir metni yoktur.
Oyuncular ellerindeki metni istedikleri biçimde işleyerek seyirciye sunar.
Orta oyunun bölümleri : Fasıl, muhavere, bitiş
GÖLGE OYUNU
Hayali ve Balbaz denilen bir kişi tarafından oynatılır ve seslendirilir.
Bu oyundaki başlıca tiplerin bazıları Karağöz, Hacivat, Külhan Beyi, Tuzsuz deli Bekir, Bebe Ruhi dir.
Cevdet Kudret: İlk kez 19. Yüzyılda yazıya geçirilmeye başlanan karağöz oyunlarının toplatıldığı kitap yazarıdır.
Anahtar vermek: Tuluat tiyatrosunda söyleşenler arasında karşıtlığın belirlenmesine denir.
Karaman oğlu Mehmet Bey: Bu günden sonra divanda, dergahta, bargahta, mecliste türkçeden başka dil konuşulmayacak dedi.
Facebook adresim: zor_erkek24@hotmail.com
Not: facebook adersim sürekli açık isteyen beni burdan bulabilir.
Yusuf Has Hacip tarafından yazıldı.
Rendame (Öğüt kitabı) geleneginin türkçedeki ilk örnegidir. (ilk öğretici manzume)
Karahanlı döneminde yazılmıştır.
Hakaniye türkçesi kullanılmıştır.
6645 beyitten oluşur.
Her beyit kendi içinde uyaklanır.
Aruzla yazılan ilk eserlerdendir.
Arada dörtlüklere rastlanır.
ATABETÜL HAKAYIK
Yüknekli Edip Ahmet tarafından yazıldı.
XII (onikinci) yüz yılda Çağatay lehçesi ile yazılmıştır.
Hakikatlerin eşiği anlamına gelir.
Karahanlı dönemi şairlerindendir.
DİVAN-I LÜGAT- I TÜRK
Kaşgarlı Mahmut tarafından yazıldı.
Türkçenin ilk sözlük ve dil bilgisi kitabıdır.
1072 yılında yazılmıştır.
Karahanlı döneminde yazılmıştır.
DİVAN-I HİKMET
Ahmet yesevi tarafından yazılmıştır.
Olgun insanın özellikleri
Var oluşumuzun nedenleri
Dini hikayeler.
13. yüzyılda yazılmıştır.
YUNUS EMRE
XIII. (onüçüncü) yüzyılın ilk yarısı ile XIV. (ondördüncü) yüzyılın başlarında yaşamış tasavvuf şairidir.
Şiirlerinde sade bir türkçe kullanmıştır.
Eserlerinin konusu tanrı sevgisidir.
Eserleri: Risaletüh Nushiye,
MEVLANA CELALETTİN RUMİİ
Mutasavvıf ve Şairdir.
Irk, din ayrımı yapmadan bütün insanlığı kucaklayarak birliği, hoşgörüyü öğütler
Eserleri: Mesnevi, Tasavvufi,
AHMEDİ
XIV ( Ondördüncü) yüzyıl kılasik edebiyat şairlerindendir.
Kaside, gazel, mesnevi türünde eserlerverdi.
Eserleri: İskendername, Çeşmid’ü Hurşit, Divan
Öksüz dede: XVI (onbeşinci) yüzyılda türkünün ilk örnegini veren şair.
Nef’i : 17. Yüzyıl divan edebiyatı şairlerindendir.
Cevdet Kudret: İlk kez 19 yüzyılda yazıya geçirilen karağöz oyunlarının toplandığı kitabın yazarıdır.
Eserler ve yazarları
Keşfi zunün : Katip Çelebi
Cihannuma : Katip Çelebi
Mevlid : Süleyman Çelebi
Seyahatname : Evliya Çelebi
Hüsn-ü Aşk : Şeyh Galip
Çarname : Ahmet Fakih
Kaygusuz Abdal : Dilğüşa
DEDE KORKUT HİKAYELERİ
Oniki hikayeden oluşmaktadır.
Bazı kahramanları olağan üstü güce sahipğtir.
Destan hikaye özelligi taşıyan metinlerden oluşur.
Müslüman oguzların iç ve dış savaşını anlatır.
15. yüzyılda yazıya geçirilmiştir.
Deli Dumrul, Salur Kazan, Tepegöz
BATTALNAME
13. yüzyılda yazıya geçirilmiştir.
7000 beyitlik bir destandır.
İstanbul kuşatmasında Emevi komutanı Abdullah Bin Amr’ın tarihsel ve gerçeklerden uzaklaşmış ve halkın hayal gücüyle zengin leşmiş kahramanlıkları anlatır.
Türklerin yiğitliklerini hiristiyanlarla yaptıkları savaşı anlatır.
DANIŞMENDNAME
Destansı bir halk romanıdır.
Manzum kısımları aruzla yazılmıştır.
Türk ve islam kültürünün birleştiği bir eserdir.
NASRETTİN HOCA
13. yüzyılda ortak halk zekasının deneyim ve düşünce çizgileriyle zengin güldürücü fıkralarını kendi kişiliğinde toplayan ilk büyük isimdir.
Bir halk filozofudur.
Fıkra: Kısa, nükteli ve güldürücü hikaye
15. YÜZYILA KADAR DİVAN EDEBİYATI
Divan edebiyatı: Türklerin 13. Ve 15. Yüzyılları arasında Anadolu’da yarattıkları islam kültürünün ortak özelligini yansıtan, geniş ölçüde Araf ve Fars edebiyatının etkisini taşıyan yazılı edebiyat.
Hece ölçüsü aruzdur
Tasavvufi ve dünya aşkını işler
Konu birliği beyitte yoğunlaşmıştır.
Divan edebiyatında kullanılan uyak çeşitleri tam ve zengin uyaktır.
GAZEL
Beyitlerde kullanılan nazım şeklidir.
Edebiyatımıza İran edebiyatından gçmilştir.
Matla: Gazelin ilk beyitine denir
Makta: Gazelin son beyitine denir.
Düz Gazel: Dizelerin ortasında iç kafiye bulunmayan gazeldir.
Musammat Gazel:
Yek Avaz Gazel: Her beyiti beyt-ül gazel degerinde olan gazele denir.
KASİDE
Divan edebiyatı nazım şekillerindendir.
Bir övğü şiiridir.
17. yüzyıl divan şairi Nef’i alınmıştır.
Beyit sayısı 33-39 arası değişir.
Uyak düzeni gazel gibidir.
Tac Beyit: Şairin adının geçtiği beyittir.
Beyt’ül kasid: En güzel beyitidir. (Bir kişiyi veya bir yeri öven şairlerdir.)
Altı bölümden meydana gelir.
Nesib veya Teşbib: Kasidede doğa güzelliklerinin dile getirildiği bölüm.
Girizğâh: Asıl konuya girişi sağlamak için yazılan giriş beyitidir.
Medhiye: Bu bölümde kasidenin sunulduğu kişi övülür.
Teğazzül: Şair kaside içinde mehdiye bölümünden sonra uygun bir yerde aynı vezin ve kafiye ile gazel söyler
Fahriye: Şairin kendini övdüğü bölüm
Dua: Kasidenin bu son bölümünde şair övdüğü kişinin bahtının açık ömrünü uzun olması için dua eder.
Not: Kasideler konularına göre adlandırılır.
Tevhit: Tanrının birliğini anlatır.
Münacaat: Tanrının bağışlamasını dilemesi
Naat: Peygamberimiz anlatması
Mehtiye: Bir kimseyi övüp faziletlerini söylerse
Hicviye: Kötü taraflarını belirtip bir kimseyi yererse
Mersiye: Bir kimsenin ölümünden duyduğu üzüntüyü belirtirse.
MESNEVİ
Günümüz edebiyatının öykü ve romanların yerini tutan divan edebiyatının nazım şeklidir.
Divan edebiyatının nazım şekillerinden mesnevi modern öykü ve romanın yerini tutan önemli bir türüdür.
İran edebiyatından alınan mesnevi, aşık, tasavvuf, din, ahlak, tarih, macera yiğitlik ve mizah temaları içerir.
Doğunun en pırıltılı konusu olan aşkı en güzel işleyen mesnevilerin en başta gelenlerinden biri Leyla ve Mecnun dur.
Mesnevilerde her beyitin dizeleri kendi aralarında uyaklanır.
Hamse: Beş mesnevinin bir araya gelmesiyle oluşur.
MESNEVİ ÇEŞİTLERİ
Leyla ve Mecnun, Divan-ı Hikmet,
Hüsn’ü aşk: Şeyh Galip
Kutadğu Biliğ: Yusuf Has Hacip
Mesnevi: Mevlana Celalettin Rumii
Risaletül Nushiye: Yunus Emre
Harname: Şeyhi
Mevlüt: Süleyman Çelebi
Hayriyye Hayrabat: Nabi
Edirne şeyhrengizi: Keçeci Zade İzzet Molla
BENTLERDE KULLANILAN NAZIM BİRİMLERİ
Tuyup: Bentlerle kurulan nazım şekli
Musammat: Divan edebiyatında üç, dört, beş, altı, yedi…… mısralı bendlerden oluşan nazım şekillerinin genel adı.
Terkibiben: Londrada Namık Kemal’e “Hürriyet” gazetesini çıkaran tanzimat şairi
Terkibibent ile tanınmıştır (Ziya Paşa)
Not: Şiirlerinde çıkarcılığın, adaletsizliği ve ikiyüzlülüğü eleştirir.
Şarkı: Bestelenmek üzere yazılan dört mısralık beyitlerden oluşan diva edebiyatının nazım biçimi
Rubai: Dört mısralık divan edebiyatının nazım biçimi
Musammat: Bazı beyitlerde dize ortalarında beyirin birinci dizesinin son sözcüğüne uyğun olarak uyak kullanılır.
RUBAİ
Dört mısralık divan edebiyatının nazım biçimi
Rubai vezinleri denilen aruz kalıplarının sayısı 14 tür.
İkinci ve dördüncü mısra kendi aralarında uyaklanır. Üçüncü mısra serbestir.
İranda Ömer Hayyam Araplarda, Ömer bin Ferit, Türk edebiyatında (1570 – 1631) Halef
Her mısra değişik vezinlerle yazılabilir.
ŞARKI
Bestelenmek üzere yazılan dört mısralık bentlerden oluşan divan edebiyatının nazım biçimi.
TÜRKÜ
İlk söyleyeni unutulan bozulmalarla eklemelerle, zenginleşerek ezgili bir şekilde söylenen şiirlerdir.
Kavuştak: Türkülerde her bendin sonuna tekrarlanan dizelere denir.
Durak: Türkülerin her bendinin sonunda tekrarlanan nakarat dizelerine denir.
Öksüz Dede: 16. Yüzyılda türkünün ilk örneğini veren halk şairi.
ANONİM HALK ŞİİRİ
Sözlü olara yaşayan bir edebiyat
Dili halkın konuşma dili gibi yalındır.
Daha çok yarım uyak kullanılmıştır.
Nazım birimi dörtlüktür.
Manzum eserlerde hece ölçüsü dörtlüktür.
Halk şiiri: Halk şiirinin nazım birimi dörtlüktür.
Güzelleme: Doğa ve insan güzelliklerini anlatan halk şiiri
Kalıp: Halk şiirinde tek düzelliği önlemek için ve şiirlerde belli bir ses uyumunu oluşturmak için dizelerin belli parçalara ayrıldığı yerlerdir.
Nakarat: Şiirde her iki bendin sonunda tekrar edeilen mısralardır.
Türklerin şairlere verdiği adlar: Oyun, Baksı, Şaman, Ozan
MANİ
(…..) Yedi heceli dört dizeden oluşmuş şiirlerdir.
Anonim halk şiirinin en çok kullanılan nazım türü
Anlatılmak istenen düşünce son iki dizede söylenir.
Kesik manilerde genellikle cinas vardır.
SEMAİ
Halk edebiyatının nazım şeklidir.
Hece ve Aruz ölçüsü ile iki çeşidi vardır.
Hece ile yazılanın şekil açısı koşmaya benzer
Uyak şeması: xaxa,abcc,dddb,eeeb nazım biçimidir.
İlahi adları: Topug, Nefes, Ayin
Tezkire: Divan edebiyatında çeşitli devirlerde yaşayan şairlerin kısaca hayat ve eserlerinden söz eden kitaplara denir.
Tazarrurname: İşlenen konu aşktır.
Heşt Behişt: Osmanlıda yazılan ilk tezkere
Cönk: Aşık türü edebiyatının toplandığı deftere denir.
DİDAKTİK ÖĞRETİCİ ESERLER
Divan-ı Risaletün Nushiye: Yunus Emre
Garipname: Aşık Paşa
Mesnevi: Mevlana Celalettin Rumii
Dini tasavvuf şiirlerinin özelikleri
Anlatım içten ve çoşkuludur.
Genelde yarım uyak kullanılır.
Ölçü ağırlık olarak hece ölçüsüdür.
Tasavvuf’da düşünce eserileri verenler: Halac-ı mansur, Yunus Emre, Mevlana
Seyyah: Gezip gördüğü yerlerin insanlarını, yaşayışlarını, tarihlerini medeniyetlerini anlatan kişilere denir.
MEDDAHLIK
Özel bir kıyafeti sahne düzeni bulunmaz
Bir oyuncunun tek başına hazırlayıp sunduğu seyirlik oyundur.
Erkek dinleyicilerin toplandığı yerde sergilenir.
Meddahlıkda anlatım bütünüyle ses taklidine dayanır.
TÜRK HALK TİYATROSU
Müzik raks ve muhaverelerden oluşan …..; kol oyunu, meydan oyunu adlarıyla anılır.
Yazılı bir metni yoktur.
Oyuncular ellerindeki metni istedikleri biçimde işleyerek seyirciye sunar.
Orta oyunun bölümleri : Fasıl, muhavere, bitiş
GÖLGE OYUNU
Hayali ve Balbaz denilen bir kişi tarafından oynatılır ve seslendirilir.
Bu oyundaki başlıca tiplerin bazıları Karağöz, Hacivat, Külhan Beyi, Tuzsuz deli Bekir, Bebe Ruhi dir.
Cevdet Kudret: İlk kez 19. Yüzyılda yazıya geçirilmeye başlanan karağöz oyunlarının toplatıldığı kitap yazarıdır.
Anahtar vermek: Tuluat tiyatrosunda söyleşenler arasında karşıtlığın belirlenmesine denir.
Karaman oğlu Mehmet Bey: Bu günden sonra divanda, dergahta, bargahta, mecliste türkçeden başka dil konuşulmayacak dedi.
Facebook adresim: zor_erkek24@hotmail.com
Not: facebook adersim sürekli açık isteyen beni burdan bulabilir.
